Z każdą kolejną dekadą medytacja przestaje być postrzegana jako egzotyczny, ezoteryczny dodatek do życia. Zyskuje nowe konteksty – nie tylko duchowe, ale też terapeutyczne, psychologiczne i naukowe. Coraz częściej obecna jest w gabinetach terapeutycznych, jako wsparcie w leczeniu lęków, depresji czy chronicznego stresu. Trafia do aplikacji mobilnych, korporacyjnych szkoleń z zakresu uważności, a przede wszystkim – staje się codzienną praktyką osób poszukujących równowagi i ukojenia.
Ta zmiana perspektywy sprawia, że medytacja przestaje być „czymś dla wtajemniczonych” i zaczyna być postrzegana jako dostępne, naturalne narzędzie wspierające świadome życie. Jednak dla początkujących może być to świat nieco dezorientujący – pełen trudnych terminów, technik i nurtów, które czasem zamiast zachęcać, przytłaczają.
W tym kontekście książka Kompletna medytacja Deepaka Chopry (Helion 2021) to przystępna i zachęcająca propozycja dla osób rozpoczynających swoją przygodę z medytacją i praktykami introspekcyjnymi.
Autor – od lat tworzący na pograniczu nauki i duchowości – oferuje mapę, która, choć niepozbawiona uproszczeń, pomaga zorientować się w świecie medytacji. Książka nie wymaga znajomości sanskrytu ani filozoficznego przygotowania, co czyni ją przystępną dla szerokiego grona odbiorców.
Jednocześnie bardziej wymagający czytelnik, poszukujący precyzji i solidnego zakorzenienia w klasycznej tradycji medytacyjnej, może poczuć niedosyt. Jednak ton, prostota przekazu i otwartość tej książki czynią ją wartą uwagi.
Deepak Chopra, lekarz, wykładowca i duchowy nauczyciel, przedstawia medytację nie tylko jako technikę relaksacyjną, ale przede wszystkim jako sposób życia – świadomego, uważnego i transformującego.
Już sam tytuł – Kompletna medytacja – sugeruje chęć kompleksowego ujęcia tematu: od fizjologii po duchowość. Chopra od lat twierdzi, że samoświadomość to klucz do duchowego przebudzenia, dostępnego każdemu, niezależnie od religii czy tradycji. Coraz wyraźniej widać też u niego zwrot ku nowoczesnym technologiom. Nie tylko nie odrzuca on ich wpływu na rozwój duchowy, ale wręcz uważa, że aplikacje medytacyjne czy VR mogą wspierać osobistą ewolucję świadomości.
Chopra często podkreśla, że nie istnieje coś takiego jak obiektywna rzeczywistość. Według niego świat zewnętrzny, ciało czy czasoprzestrzeń to jedynie konstrukty percepcyjne – wszystko, czego doświadczamy, jest przejawem świadomości.
W tym ujęciu praktyka duchowa nie polega na „dochodzeniu do prawdy”, ale na przekraczaniu ograniczeń percepcji umysłu. Taka wizja może inspirować, ale z perspektywy klasycznych ścieżek jogi i medytacji – może też budzić zastrzeżenia.
Jednym z mocniejszych punktów książki jest próba połączenia medytacji z odkryciami współczesnej neurologii. Chopra pisze o neuroplastyczności, działaniu układu nerwowego, hormonach stresu i mechanizmach uzdrawiania.
To podejście może budzić zaufanie u osób początkujących – pokazuje, że medytacja to nie „mistyczna mgła”, ale konkretna praca z systemem nerwowym i świadomością.
Trzeba jednak zaznaczyć, że fragmenty naukowe są często uproszczone i mają charakter popularyzatorski. To nie jest podręcznik neuronauki, ale duchowa refleksja z nauką w tle.
Choć tytuł sugeruje pogłębione ujęcie tematu, książka Chopry nie odnosi się do klasycznych źródeł ani nie rozróżnia poziomów praktyki medytacyjnej. Nie znajdziemy tu odwołań do Jogasutr Patańdźalego czy praktyk hatha jogi.
Medytacja opisana w książce to raczej technika samopomocy, bliska psychologii pozytywnej i relaksacji. Zamiast konsekwentnej pracy z umysłem, ciałem i etyką, otrzymujemy zbiór wskazówek, afirmacji i odniesień do „kosmicznej świadomości”.
Dla początkującego czytelnika może to być inspirujące. Ale dla kogoś szukającego rzeczywistej, transformującej praktyki – to zbyt uproszczony obraz.
Na duży plus zasługują fragmenty praktyczne – proste techniki medytacyjne, propozycje codziennego rytmu i porady, jak pracować z myślami i emocjami.
To ważne szczególnie dla tych, którzy nie wiedzą, „czy robią to dobrze”. Chopra pokazuje, że medytacja może być naturalna i dostępna – jak oddech.
Chopra pisze prostym językiem, a jednocześnie nie unika odniesień do duchowego wymiaru istnienia. „Kompletna medytacja” może być więc dobrym przewodnikiem dla osób, które czują, że joga i medytacja to coś więcej niż sposób na zdrowie.
Nie znajdziemy tu jednak uporządkowanej prezentacji filozofii jogi ani głębszego wejścia w tradycje medytacyjne. To raczej duchowa mapa autora – inspirowana tradycją, ale niekoniecznie wierna jej pierwotnym założeniom.
Dołącz do PortalYogi – Studio Jogi Online. Praktykuj, ucz się i doświadczaj w domu lub w podróży. Największe studio online w Polsce w Twoim komputerze lub telefonie. Znajdziesz u nas najlepszych nauczycieli w jednym miejscu. Korzystaj kiedy chcesz i gdzie ci wygodnie! Jesteśmy dla Ciebie 24/7.
Adiunktka w Zakładzie Filologii Indyjskiej na Uniwersytecie Wrocławskim oraz kierowniczka Pracowni Badań nad Jogą i Studiów Podyplomowych Jogi Indyjskiej na tej samej uczelni, to pasjonatka filozofii jogi, sanskrytu, Himalajów oraz medytacyjnych aspektów jogi. Jej badania koncentrują się na zgłębianiu starożytnych tekstów i filozofii jogicznej, a także popularyzowaniu technik oddechowych, takich jak pranajama. Jest autorką nagrodzonej I nagrodą Magellana 2020 w kategorii publikacji podróżniczej książki „Himalaje. W poszukiwaniu joginów”, w której opisuje swoje poszukiwania duchowych mistrzów i głębszego sensu życia u podnóży najwyższych gór świata. Jej praca naukowa i literacka inspiruje do odkrywania mądrości Wschodu, a także do praktykowania jogi jako drogi do wewnętrznej równowagi i spokoju.
Artykuły, które mogą Ci się spodobać.
Dołącz do naszej jogowej społeczności. Otrzymasz od nas zniżkę na pierwszy miesiąc do Studia, darmowe materiały pomocne w praktyce jogi, cotygodniową inspirację oraz ekskluzywny dostęp do jogowych wydarzeń oraz promocji.